Fietsen West-Vlaanderen

De groene polders rond Brugge: tien markante stops

De kerk van Damme

De polders van de Oostkust vormen een mooi en vruchtbaar landschap doorspekt met kanalen en groene natuurgebieden. Onze fietsroute (70 km) slingert door de polders rond Brugge en staat ook stil bij de georganiseerde chaos van de haven van Zeebrugge en het bijzondere erfgoed van verstilde polderdorpjes als Lissewege, Ramskapelle en Oostkerke.

 

Verrassing om de Hoek:

Hier ligt het ware hart van de polders: door de mens gemaakt en door de natuur gekneed

(zie ook punt 9)

 

 

Praktisch
Parking: Gratis Parking Damme-Oost (Oude Sluissedijk).
Start: Verlaat de parking naar links richting knooppunt 28.
Afstand: 70 km
Volg knooppunten:
28 – 42 – 61 – 18 – 52 – 75 – 30 – 81 – 40 – 84 – 24 – 69 – 5 – 98 – 3 – 23 – 27 – 31 – 69 – 99 – 45 – 5 – 40 – 96 – 30 – 33 – 36 – 38 – 70* – 65 – 9 – 46 – 85 – 95 – 20 – 26 – 44 – 47 – 17 – 22 – 92 – 34 – 6 – 28.
*Opgelet: Zolang de werken aan de A11 blijven duren, wordt knooppunt 65 in Ramskapelle afgeschaft. We omzeilen dit knooppunt door in Ramskapelle aan knooppunt 70 rechts af te slaan (Ramskapellestraat). We volgen de weg tot aan de N300 (Heistlaan). Hier gaan we linksaf. Vanaf het rondpunt volgen we verder de bordjes richting knooppunt 9.
Horecatips:
’t Werftje in Zeebrugge (aan de jachthaven) – tussen knooppunten 33 en 36 – vermaard om zijn ongedwongen visgerechten. Proef er de vissoep.
Siphon in Damme (aan de Damse Vaart) – vlakbij knooppunt 17 – Prachtige locatie midden het groen. Restaurant/Tea-room met een eigen brouwerij. Reserveren valt aan te raden.

 

1. De IJshoeve (tussen knooppunten 61 en 18)
We vertrekken kort na de middag. Onze eerste stop is immers een ijshoeve waar we al meteen genieten van een heerlijk ijsje in de schaduw van een kleine boomgaard. De IJshoeve heeft meer dan zeventig smaken in huis. “Dat hangt wel wat af van de weersomstandigheden”, nuanceert boer Patrick. “In mei – juni hebben we dagelijks een achttal smaken in de winkel. Enkel in de zomermaanden als het bijzonder druk is, scheppen we vlot zeventig smaken.”
De IJshoeve is gesloten op maandag. Oude Damse Weg 2A, Damme.

IJshoeve Damme

In de zomer worden in de Ijshoeve vlot zeventig smaken geschept. (foto Ijshoeve)

 

2. Kasteel van Male (tussen knooppunten 52 en 75)
Het Brugse Ommeland vierde in 2017 het kastelen- en abdijenjaar. Vooral de blik achter de schermen van kastelen viel in de smaak. Ook het kasteel van Male zette af en toe de deuren open. Tot voor enkele jaren was hier de Sint-Trudoabdij gevestigd wat ook nog te zien is op de robuuste ingangspoort. In de middeleeuwen was het Slot van Male het middelpunt van Vlaanderen. Van hieruit regeerden de graven van Vlaanderen over wat nu West- en Oost-Vlaanderen is. In de Pelderijnstraat hebben we een mooi zicht op het kasteel en het park. De slottoren is 16e -eeuws, de rest is van recentere datum. Het kasteel is nu in handen van de familie Deprez die zich met UNIVEG rijk boerde met het produceren en leveren van verse producten wereldwijd. Ze onderzoeken welke weg ze uit willen met het kasteel. Vast staat wel dat de familie deze erfgoedparel wil delen met het grote publiek.

Kasteel van Male

De eigenaars van het kasteel van Male onderzoeken welke weg ze verder willen inslaan met het slot.

 

3. Sint-Janshuismolen (tussen knooppunten 98 en 3)
We fietsen door bossen, langs kleine heidegebieden, over Oedelemberg, de enige heuvel op het parcours en zo via de Assebroekse Meersen en de Brugse Vaart tot het centrum van Brugge.

Assebroekse Meersen

De Assebroekse Meersen zijn nog niet zo lang in ere hersteld als wandel- en fietsgebied.

 

Op het gras van de vesten vleien toeristen zich neer om te genieten van de zon. In het oosten van Brugge op de Kruisvest staat de Sint-Janshuismolen. In de 15e eeuw stonden op de vesten van Brugge tot dertig molens. Halfweg 19e eeuw waren ze vervangen door stoommaalderijen. Pas toen de stad besliste om van de vesten een parkgordel te maken, werden een aantal windmolens in ere hersteld. De enige nu nog toegankelijke voor het publiek is de Sint-Janshuismolen waar de molenaars dagelijks demonstraties geven (3 euro). We bevinden ons hier vlakbij het Gezellekwartier, het minder toeristische deel van Brugge , en maken van de gelegenheid gebruik om even de benen te strekken. We wandelen via kasseibanen en op een eeuwenoud zandweggetje naar de tuin van het Gezellemuseum waar een bijzonder beeld staat van kunstenaar Jan Fabre.

Vesten rond Brugge

De Vesten rond Brugge vormen een parkgordel, ideaal voor een zondagse wandeling.

 

4. Hostellerie Ter Doest (tussen knooppunten 45 en 5)
Na de drukte van de stad en de industrieterreinen rond Brugge bevinden we ons plots weer in de polders ten noorden van Brugge. Exact halverwege onze route bevindt zich de Hostellerie Hof Ter Doest , een hoevehotel waar vroeger Abdij Ter Doest lag. De cisterciënzerabdij speelde tussen de 12e en de 16e eeuw een belangrijke rol in de inpoldering van gebieden tot ver buiten Vlaanderen. Polders ontstaan immers door bedijking en drooglegging van gronden. Op het domein staat nog een majestueuze kloosterschuur uit de 14e eeuw als enige overblijfsel van de abdij. Het eiken dakgebinte is ronduit indrukwekkend. Ook wie hier niet overnacht, kan de schuur vrij bezoeken. De plek straalt een sacrale rust uit waar we met volle teugen van genieten. Op het domein staan een groot aantal beelden opgesteld.

Hoeve ter Doest

Deze beeldengroep heet je welkom in Hoeve Ter Doest vlakbij Lissewege

 

5. Het Witte Dorp (tussen knooppunten 5 en 40)

Lissewege

De spitsloze toren van Lissewege.

De spitsloze kerk is al van ver te zien in het overwegend vlakke polderlandschap rond Lissewege. Ook in Oostkerke en Damme passeren we een spitsloze kerk. De reden is niet – zoals vroeger vaak werd geschreven – dat de torens dienst deden als vuurtoren. Volgens ons moeten we het eerder in de financiële richting zoeken. De grote kerken vroegen veel onderhoud. Na de middeleeuwen viel het aantal bedevaartgangers terug waardoor de lokale gemeenschap de middelen voor het onderhoud moest ophoesten. Toen de torens aan renovatie toe waren, werd daarom gekozen voor makkelijker te onderhouden exemplaren. De platte kerktorens bieden nu wel een prachtig zicht op het omliggende landschap.

In Lissewege bijvoorbeeld heb je zicht op de steeds verdere – en gecontesteerde – uitbreiding van de haven van Zeebrugge. De toren (net als het bezoekerscentrum achter de kerk) is in mei en juni elke namiddag in het weekend open. Tijdens de zomervakantie is de toren elke dag toegankelijk in de namiddag. De beklimming kost 2 euro.
Het lijkt wel alsof Lissewege in de loop der tijden rustig in slaap gevallen is. In de kleine straatjes hangt een volstrekte rust. De witte huisjes geven Lissewege zijn karakteristieke bijnaam van Witte Dorp. Onder de kerktoren en in de Stationsstraat vind je een groot aantal gezellige horecazaken. Je vindt er nog meer verrassingen. Zo is er het museum-snoepwinkeltje De Soete Paepe (Walram Romboutstraat 73), een barbier (Walram Romboutstraat 7) en de kruidenierswinkel Tante Mie (Stationsstraat 38) met haar vele streekproducten.

 

De containerschepen torenen hoog boven het voetbalveld van Zeebrugge

 

6. Haven van Zeebrugge (tussen knooppunten 40 en 36)
De tweede grootste haven van België strekt zich uit over een gigantisch gebied. Er zijn volop werken bezig om de haven beter te ontsluiten, vooral voor het spoor- en vrachtverkeer.

Haven van Zeebrugge

Containerschepen wachten geduldig tot een sluis open gaat.

Het blijft een bizar zicht om middenin het polderlandschap plots een gigantisch containerschip te zien voorbijschuiven. Voorbij het Zeebos, het jongste provinciale domein van West-Vlaanderen, in Blankenberge komen we in een georganiseerde chaos terecht. Vrachtwagens rijden af en aan. Zeeschepen varen de haven binnen. Sluizen en bruggen staan open. Fileverkeer met druk gesticulerende chauffeurs en wij slalommen er rustig tussen. Wie de route met kinderen doet, raden we aan ook even Seafront te bezoeken, een maritiem themapark aan de jachthaven van Zeebrugge, waarbij vooral het bezoek aan een Russische onderzeeër blijft hangen.

De gemeente Zeebrugge is pas ontstaan (1899) nadat het parlement had beslist dat Brugge opnieuw een zeehaven moest hebben, zoals met het Zwin in de middeleeuwen.
Naast de Sint-Donaaskerk wachten een twintigtal vluchtelingen geduldig tot pastoor Fernand Maréchal de deuren opent. Ze krijgen er een douche en wat eten. Nadat gouverneur Carl Decaluwé (CD&V) had opgeroepen om vluchtelingen vooral niet te helpen, deed de pastoor het omgekeerde. “Iemand niet helpen is strafbaar, dan pleeg je schuldig verzuim”, verklaart de pastoor zijn daad van naastenliefde. Gezien het aantal buurtbewoners die een praatje komt slaan met de vluchtelingen zijn velen het met hem eens.
In de zomer kan je elke dinsdagnamiddag deelnemen aan een geleid bezoek in de haven.

 

7. De Kleiputten van Heist (tussen knooppunten 36 en 38)
Vanaf knooppunt 36 fietsen we tussen de haven (rechts) en natuurgebied (links). Aan de Baai van Heist, een strandreservaat, trekken we via de markante fiets- en voetgangersbrug Lichtenlijn weer de polders in. Vanop de Vaartdijk aan het Leopoldkanaal, voorbij het tunneltje onder de spoorweg, hebben we het mooiste zicht op de rietvelden en weiden in de Kleiputten van Heist, een natuurgebied van 22 hectare. Het staat bekend als vogelparadijs. Hier wordt al sinds de middeleeuwen turf en klei ontgonnen waardoor diepe plassen ontstonden.

Zeebos Blankenberge

Natuurgebied bevindt zich net naast de haven als een soort van bufferzone.

 

8. For Freedom Museum (tussen knooppunten 70 en 9)
In het idyllische polderdorp Ramskapelle landen we in het café van het Bevrijdingsmuseum. Ze schenken er het heerlijke streekbier Viven, een dorstlesser die smaakt naar meer. De broers Jones zagen begin 21e eeuw hun droom in vervulling gaan met de opening van hun For Freedom Museum. Hun vader was een Brits soldaat die aan de Kust is blijven hangen na de bevrijding. Het museum focust op de oorlogsjaren 1940-1944 in de Zwinstreek. Het charmante en tot de nok gevulde museum is elke dag open van 10 tot 17 uur. Toegang kost 8 euro.

 

9. Rustbank aan Ronselaerebeek (rechts van 85)
De werken aan de nieuwe autosnelweg A11 zijn ronduit indrukwekkend. Zolang ze duren, rijdt het zware vrachtverkeer over wegen die daar eigenlijk niet tegen bestand zijn. Als fietser moet je even de uitlaatgassen verdragen om dan via de kronkelende Zeekanaalweg terug de rust van de natuur op te zoeken. Links liggen de Stinker (Schipdonkkanaal) en de Blinker (Leopoldkanaal). De Stinker werd zo genoemd omdat het water was vervuild door industrie en vlasroterij afkomstig van de Leie. Nu huist er opnieuw vis in. Het Leopoldkanaal voert overtollig water af uit het Oost-Vlaamse Meetjesland. Monumentale populieren omzomen het jaagpad. Rechts van knooppunt 85 bevindt zich een rustbankje. De zon is aan haar afdaling begonnen. Een warme gloed glijdt over de polderweiden waar eenden en steltlopers hun rustplaatsen opzoeken. Hier ligt het ware hart van de polders: door de mens gemaakt en door de natuur gekneed.

Ronselaerebeek

De ondergaande zon raakt het water in de polders.

 

10. Omwalling van Damme (tussen knooppunten 92 en 28)
Wist je dat de Damse Vaart op bevel van Napoleon werd gegraven en dat daardoor heel wat mooie middeleeuwse panden zijn gesneuveld? Om maar te zeggen, het rustige stadje Damme was vroeger een stuk groter. Nu komen toeristen er genieten van de rust. In de middeleeuwen bruiste het in Damme van het leven als voorhaven van Brugge aan het Zwin.

Een wandeling langs de omwalling is zeker een aanrader. De vesten rond Damme zijn immers een natuurgebied geworden. Je kan de 9 kilometer lange wandeling van Natuurpunt volgen via de AS Adventure-pijltjes. Bovenop de Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaartkerk heb je een mooi zicht op de vroegere omwallingen die zijn aangelegd door de Spanjaarden in de Tachtigjarige Oorlog. De kerktoren is elke namiddag toegankelijk. Een bezoek kost 2 euro.
Dit jaar viert Damme 20 jaar Boekendorp. Elke tweede zondag van de maand vindt in het stadje een themaboekenmarkt plaats. Niets leuker als snuisteren tussen stoffige boeken waar parels van eerste drukken tussen zitten. Geloof ons, Damme zal je betoveren dankzij zijn vele charmes.

Lamme Goedzak

Afsluiten in schoonheid met een lekker streekbier van Damme.

(Marijn Follebout, dinsdag 28 maart 2017)

Wat vind jij van deze route? Laat het hieronder gerust weten.

 

De fietsroute ‘De groene polders rond Brugge’ kruist

Wandelroutes
*Natuurpuntwandeling ‘De Vesten rond Damme’ (9 km)
*Ryckevelde wandelroute (6,4 km)
*Oedelemberg wandelroute (11,5 km)
*Meersen wandelroute (6,8 km)
*Ter Doest wandelpad (5,5 km)

Fietsroutes
*Groene gordel rond Brugge (53 km)
*Maerlantroute (52 km)
*Beverhoutsroute (38 km)

Ruiterroutes:
*Ryckevelde ruiterroute en mennerspad (17,6 km)
*Forten ruiter- menroute (35 km)

Laat een reactie achter