De bossen rond de norbertijnenabdij van Averbode vormen een bekend wandelgebied. Knooppunt 100 bijvoorbeeld, aan de voorkant van de abdij, werd in 2017 uitgeroepen tot populairste wandelknooppunt van Vlaanderen. Averbode trekt heus meer dan alleen het religieus toerisme.
Verrassing om de hoek: de Lekdreef
De Abdijdreef wordt ook wel de Lekdreef genoemd. Op het einde van de wandeling nodigen de ijskarren voor de abdij velen uit tot een versnapering. Hier worden al ijsjes verkocht sinds 1928. Het was de laatste halte voor pelgrims die op weg waren naar de basiliek van Scherpenheuvel. Het zijn de zussen Jeanne en Roza ‘Crème’ – hun echte naam is Laeveren – die de traditie hebben ingevoerd. Nu staan elk zomerseizoen ijskarren (tot oktober) in de Lekdreef. De prijzen die ze voor een ijsje heffen, leiden zelfs tot discussies in de gemeenteraad.
Praktisch
*Afstand: 6,8 km
*Gratis parking: Herseltsebaan 2, Averbode (Scherpenheuvel-Zichem)
*Volg knooppunten (wandelnetwerk de Merode): 100 – 98 – 107 – 384 – 145 – 93 – 295 – 58 – 411 – 245 – 89* – 90 – 100.
*Knooppunt 89 bestaat niet. De bewegwijzering gaat meteen over naar knooppunt 90 in de Abdijdreef.
*Start: Stap vanaf de parking omhoog naar de voorkant van de abdij. Hou de abdijmuur links van je. Net voor je de drukke N165 (Testeltsesteenweg) op stapt, sla je rechts af in het Mariapark.
*De wandeling is niet geschikt voor rolstoelen en kinderwagens.
*Er is onderweg voldoende horecagelegenheid. Je passeert ook regelmatig leuke picknickplekken midden het bos. Onze aanrader: de picknickplek tussen knooppunt 98 en 107, alleen al omwille van het uitzicht. Helaas geen vuilbak.
Centrum vol streekproducten
De abdij van Averbode is de bakermat van de Vlaamse Filmpjes, ons jarenlang opgedrongen door schoolmeesters wier kennis van de literatuur niet verder ging dan John Flanders of Henri Van Daele. De drukkerij is al een hele tijd geleden ‘over kop’ gegaan. De uitgeverij die vroeger Zonnekind en Zonneland uitgaf, bestaat nog altijd.
Nu ligt naast de abdij het bloeiend bezoekerscentrum Het Moment. Het is een baken in het landschap voor wandelaars, fietsers en voor fijnproevers. Er is een café en een winkel met de vier Averbode-producten (kaas, brood, bier en peperkoek). Het bezoekerscentrum is strikt gescheiden van de abdij. Een rondleiding in Het Moment (5 euro) mag dus niet verward worden met een rondleiding in de abdij. Het Moment is gesloten op maandag.
Zicht op de basiliek
We starten onze wandeling in het Mariapark naast de abdij. Dit met betonnen beelden opgetrokken park past perfect in de tijdsgeest van de jaren dertig, compleet met een kopie van de Lourdesgrot: lelijk, aftands en bombastisch. Een zandweggetje leidt bergop het natuurdomein ‘Averbode Bos & Heide’ in. Met zijn 530 hectare is dit het grootste natuurgebied dat Natuurpunt ooit heeft aangekocht. Nu maakt het geheel deel uit van het wandelnetwerk de Merode.
In 2004 verkocht de familie de Merode 1.500 hectare bos en landerijen aan de Vlaamse overheid. Het signaal voor al wie in de regio actief is, denk bijvoorbeeld maar aan Natuurpunt en Natuur en Bos, om samen te werken en een beschermd gebied uit te bouwen waar ook het publiek van kan meegenieten. De ligging is een strategisch voordeel, want de provincies Antwerpen, Limburg en Vlaams-Brabant vinden elkaar hier.
Eenmaal boven kunnen we links in de verte de basiliek van Scherpenheuvel zien liggen. De meest vrome gemeente van Vlaanderen? Dat moet Scherpenheuvel-Zichem zijn, waar ook Averbode en zijn abdij deel van uitmaken. Eerder wandelden we in deze regio al de Pelgrimswandeling.
Het is puur toeval dat zoveel religieus geweld zich in één gemeente bevindt. De abdij werd immers al gesticht in 1134. De basiliek van Scherpenheuvel zag het levenslicht ten tijde van de aartshertogen Albrecht en Isabella in de zeventiende eeuw. Pas in de 20e eeuw versmolten de gemeenten.
Gezonde bossen
In de heuvelachtige dennenbossen werkt een kwieke tachtiger aan een wandeltocht voor 800 personen. “Ik ben hier geboren, heb hier mijn jeugd gesleten en als mijn tijd daar is wil ik in deze bossen sterven”, zegt de man in alle eerlijkheid.
De dennenbossen zijn een gevolg van een groeiende vraag naar hout voor de mijnbouw eind 19e eeuw. Zoals op zoveel plaatsen in Vlaanderen werden toen sneller groeiende dennen geplant om aan de vraag te kunnen voldoen. Al jaren worden dennenbossen massaal omgehakt om plaats te maken voor loofbomen en heide. Dat is ook het geval in Averbode waardoor hier en daar open plaatsen in het bos ontstaan van waar je een mooi uitzicht hebt op de lager gelegen vallei.
Plannen in het water
Knooppunt 145 brengt me terug in het centrum van ‘Everbeur’, zoals ze Averbode hier in het plaatselijk dialect noemen. In de Langedreef heeft Stedenbouw duidelijk niets in de pap te brokken. Het is een voorbode voor wat komen gaat in het centrum waar ze van architecturale pareltjes duidelijk nooit gehoord hebben. Blogger Hannes Coudenys van Ugly Belgian Houses zal hier wel wat inspiratie kunnen opdoen.
Met knooppunt 411 trekken we weer de naaldbossen in, ditmaal zijn ze eerder vlak. Links van ons ligt camping De Vijvers. Rechts ligt het gelijknamig voormalig recreatiedomein te verloederen. Dertig jaar geleden zaten we hier nog op een tuffend treintje die het park rondreed. In 2009 wou ondernemer Bob Verbeeck van Golazo hier nog een groots vakantiepark zetten, compleet met sporthal- en sportmuseum. De Vlaamse regering heeft de plannen afgekeurd omdat het een te grote belasting zou zijn voor het milieu. Nu is het domein gesloten voor bezoekers. De toekomst van het domein lijkt onduidelijk. Jammer dat het niet opengesteld wordt voor eender welke vorm van recreatie, zoals wandelen, mountainbike of watersport.
Aan de reuzeparking van Domein De Vijvers (Abdijstraat 5, Averbode) starten twee mountainbikelussen van 18 of 26 kilometer. Ze zijn ook haalbaar met een stevige stadsfiets, mits een droge ondergrond. Het parcours brengt je door de bossen en via nauwelijks zichtbare veldwegen in Scherpenheuvel, Zichem en Averbode. Een heel leuke route midden de natuur. Soms moet je wel even een hoogte overwinnen.
De Abdijdreef is één langgerekte dreef tot aan de ingang van de abdij van Averbode. Stap zeker eens binnen in de abdijkerk of bewonder de spiegelvijver op het binnenplein. Elke zondagmiddag tussen Pasen en Allerheiligen is er om 15 uur een rondleiding voor individuele bezoekers. Groepen kunnen altijd een afspraak maken.
Er zijn nog 67 norbertijnen aan de abdij verbonden van wie er nog veertig in de abdij zelf wonen. De rest is actief als missionaris.
De bossen van Averbode blijken heilzaam. In de Lekdreef word ik tot driemaal toe aangesproken door mannen die op doktersvoorschrift een wandeling maken door het bos. De een revalideert van een hartaanval, de ander doet het voor de cholesterol en nog een ander naar eigen zeggen om de eenzaamheid te verdrijven…
(Marijn Follebout, 3 mei 2017)
Wat vind jij van deze wandeling? Laat het hieronder gerust weten.